Bảo vệ đường hô hấp của trẻ khi ở nhà và khi đi ra ngoài

Bs Nguyễn Tấn Dũng, Bệnh viện FV

Tất cả các bà mẹ sống ở những thành phố lớn luôn có một nỗi băn khoăn lo lắng về sức khỏe của trẻ nhỏ. Làm thế nào để bé đủ sức chống chọi lại môi trường không khí ô nhiễm xung quanh gây ra bởi quá trình đô thị hóa không ngừng tiếp diễn?

Trong khuôn khổ bài viết ngắn này, tôi xin có một vài lời khuyên của một bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng nhằm giúp các bà mẹ bảo vệ thật tốt đường hô hấp của con em mình, khi ở nhà cũng như khi đi ra ngoài phố.

Trước hết, khi bé ở nhà, các bà mẹ cần lưu ý mấy điểm sau đây

Hãy chú ý đến môi trường nơi bé ăn ngủ, tránh bụi bặm từ chăn gối hay thảm trải sàn nhà, vì đây có thể nơi ẩn náu của các sinh vật nhỏ không thể thấy bằng mắt thường nhưng lại có nguy cơ gây dị ứng cao. Người ta gọi đó là các con “mạt bụi nhà”, có tên khoa học là Acariens, sống bằng các vẩy da của người rơi ra trong chăn, nệm, gối hoặc các con thú nhồi bông mà các cháu hay ôm ấp. Để phòng tránh, hãy luôn giữ cho nơi bé ngủ được sạch sẽ, thoáng mát, không để thức ăn rơi vãi trên chỗ ngủ của bé, giặt giũ chăn màn giường chiếu thường xuyên.

Kế đến, hãy chú ý đến máy điều hòa không khí trong phòng của bé. Nếu không được chăm sóc, làm sạch thường xuyên thì máy lạnh sẽ cung cấp không khí quá lạnh và khô, không thích hợp với sinh lý hệ hô hấp (vốn thích hợp với không khí ấm, ẩm và sạch), đồng thời chứa nhiều bụi có cả vi trùng, siêu vi lẫn vi nấm. Hậu quả là các bé thường xuyên bị viêm mũi họng với các triệu chứng như chảy mũi và ho dai dẳng khó trị. Hãy hạn chế việc sử dụng máy lạnh cho các bé còn nhỏ, không để máy thổi ngay vào hướng bé nằm. Nếu sử dụng, nên để máy lạnh ở nhiệt độ khoảng 27oC trở lên là phù hợp cho bé. Điều quan trọng là bạn cần thường xuyên rửa máy, nhất là bộ phận làm ẩm không khí (humidifier) và bộ lọc không khí (filter) của máy.

Nếu gia đình có điền kiện, hãy sử dụng máy lọc không khí cho gia đình, giúp cải thiện chất lượng không khí trong nhà của bạn, giảm thiểu các tác nhân gây bệnh hô hấp.

Khi cho bé bú xong, đừng đặt cháu xuống giường ngay mà cần ẵm và đung đưa bé ở tư thế đứng trong vài phút, tránh tình trạng sữa có thể trào ngược từ mũi họng lên tai qua đường vòi nhĩ Eustache vốn rất ngắn và luôn mở ở các trẻ nhỏ. Hầu hết các trường hợp viêm tai giữa đều xuất phát từ nhiễm trùng vùng mũi họng lan qua vòi nhĩ để lên tai chứ không phải do “nước vào tai” như chúng ta thường nghĩ.

Khi cho bé ra ngoài theo bố mẹ thì cũng cần chú ý

Không khí ô nhiễm thường trực trên đường phố, với khói xe dày đặc. Hãy bảo vệ bé bằng một khẩu trang hay khăn mỏng, khẩu trang này cần được giặt ủi sạch sẽ mỗi ngày, tránh tình trạng hít phải bụi khói từ chính khẩu trang này.

Khi bé đi nhà trẻ, cần nhớ rằng có tình trạng lây lan các bệnh ở đường hô hấp như bệnh “tay chân miệng”, sởi, rubella, quai bị… trong các nhà trẻ không phân biệt đẳng cấp và tiện nghi. Vì vậy khi có dịch siêu vi ở đường hô hấp, nhất là khi bé bị các bệnh này thì nên nghĩ đến khả năng phải để bé ở nhà cho đến khi hết nguy cơ lây lan.

Cuối cùng hãy tập cho bé yêu thiên nhiên và sống hòa đồng, tiếp xúc nhiều với môi trường tự nhiên trong lành, không quá phụ thuộc vào các tiện nghi như máy lạnh. Chăn màn chiếu đệm cần luôn giữ sạch để tránh các con mạt bụi, tránh khói nhất là khói thuốc lá từ các phụ huynh. Hẳn nhiên sẽ là thiếu sót nếu chúng ta không chú ý giúp bé phát triển tốt về mặt thể chất cũng như trí tuệ bằng một chế độ dinh dưỡng hợp lý.